Zrozumieć mozaiki
„Można kontemplować życie wielkiego papieża
poprzez te sceny biblijne, które mogą być uważane
za Słowo Boże spełnione w jego życiu.”
W Sanktuarium Jana Pawła II na Białych Morzach miały miejsce rekolekcje wielkopostne zatytułowane „Mozaiki w sanktuarium JPII jako droga duchowa” głoszone przez twórcę dekoracji wnętrza świątyni o. Marco Iwana Rupnika S. J. Od 5 do 12 marca 2017 roku słoweński ,wybitny twórca mozaik mówił o tym dlaczego takie obrazy wybrał i w takich kolorach, zwracał uwagę, że „te wszystkie obrazy mówią o świętym Janie Pawle II chociaż nie ma jego obrazu”. To była również możliwość wysłuchania samego twórcy o ewangelicznym i teologicznym wymiarze jego mozaik.
Mozaika jako forma upiększania wnętrza była i jest szczególnie charakterystyczna dla Wschodu i wschodniego kościoła ,a wprowadzenie tej formy sztuki bizantyjskiej do krakowskiego kościoła to symboliczne połączenie kościoła wschodniego i zachodniego do czego dążył Święty Papież przez cały pontyfikat.
W absydzie „wszystko przychodzi i powraca do Boga Ojca”, stąd trzy obrazy: w górze Trójca Święta, w środkowej części epifania z mozaikową kompozycją oblicza JPII, która przypomina św. Grzegorza z Nazjanzu wielkiego teologa , poety i duszpasterza. W ten sposób jezuita chciał przedstawić wielkość Naszego Papieża ,którego znał, cenił, z którym rozmawiał i dla niego w Watykanie wykonywał również mozaiki. Dla autora sztuka liturgiczna nie powinna szukać fotograficznego podobieństwa twarzy. W części dolnej absydy zstąpienie Chrystusa do szeolu.
O tych mozaikach pisała już Halina Wasyl w artykule z okazji poświecenia tego kościoła.
Mozaiki dotyczą tajemnic naszej wiary stąd n .p. zwiastowanie NMP jako początek tajemnicy wcielenia i odkupienia ,Bóg chciał stać się człowiekiem, dlatego jak mówił o. Rupnik , klęcząca Maryja opiera się na zwoju księgi, symbolu słowa Bożego, które zbawi.
Maryja, która wysłuchała Boga i odpowiedziała swoje „fiat”.
W innej mozaice w Ukrzyżowaniu , jak mówił autor, Bóg, jest darem z siebie, dlatego jest przedstawiony w szatach kapłańskich na krzyżu , stając się człowiekiem to Chrystus – kapłan.
Kapłaństwo to ofiara, którą składa się Bogu. Płaszcz Chrystusa okrywa Maryję , która wraz z Janem stoi pod krzyżem. To jedność Boskiego człowieczeństwa.
W Ostatniej wieczerzy autor zwraca uwagę na Judasza ,który jest na pierwszym planie ze swoim workiem pieniędzy co skomentował o. Marco Judasz wziął bo nie mógł otrzymać zniewolony przez to co sam wybrał.
Dla o. Marco figury na mozaikach to dogmaty i tajemnice wiary. Muszą być przedstawione symbolicznie i prosto, aby sztuka sakralna była głęboka w swej wymowie. Ma dawać przyjemność bo jest w niej harmonia. Kościół przez sztukę ma pomóc w zrozumieniu wiary. Ważną rolę odgrywa również kolor , którego symbolikę autor zaczerpnął z pierwszego tysiąclecia chrześcijaństwa i tak kolor niebieski oznacza człowieka , jak mówił autor, czerwień to krew , krew to życie, które należy do Boga – to Bóg. Biały kolor koncentruje inne kolory i jest kolorem Ducha Świętego. Stąd też Maryja , na mozaikach, ma suknię niebieską a płaszcz czerwony- człowiek który stał się świętym, u Chrystusa odwrotnie suknia czerwona a płaszcz niebieski to Bóg , który stał się człowiekiem.
W dobie renesansu , ze względu na filozofię antropocentryzmu, zamieniono te kolory niebieski jest Boskim kolorem a czerwony symbolem człowieka i śmierci.
W pełnym blasku piękna i harmonii możemy oglądać już dzisiaj, wszystkie mozaiki prezbiterium oraz w Kaplicach: Maryjnej, Chrztu Świętego, Najświętszego Sakramentu i Wyzwolenia Polski.
Do dokończenia są jeszcze trzy kaplice symbolicznie nazwane Nazaret, Betlejem ,Jerozolima. Kaplice te , nawiedzającym sanktuarium JPII, mają pozwolić na odbycie pielgrzymki duchowej do Ziemi Świętej. Fundator tych kaplic Komisariat Ziemi Świętej 31-012 Kraków ul Reformacka 4 aby dokończyć ich wystrój potrzebuje wsparcia finansowego dlatego można przesłać ofiary na konto 74 1240 4533 1111 0000 5428 1176 z dopiskiem KAPLICE.
Wielu Radziszowian uczestniczyło w doskonale zorganizowanych pielgrzymkach przez Komisariat, korzystając z wszelkiej pomocy aby poznać „piątą ewangelię”, dlatego dzisiaj w takiej formie możemy za to podziękować.
Mozaiki w krakowskim kościele Świętego Papieża zostały wykonane przez międzynarodową grupę artystów z Centrum Badawczego Ezio Aletti Papieskiego Instytutu Wschodniego pod kierunkiem o. Rupnika.
Więcej informacji o mozaikach można uzyskać w okolicznościowym wydawnictwie napisanym przez o. Marco Ivano Rupnika S. J. „ Mozaiki z sanktuarium Świętego Jana Pawła II w Krakowie” z wstępem, jakże ciekawym , przygotowanym przez ks. Pawła Kummera /w różnych językach/ z bardzo dobrymi fotografiami.
Zdjęcia i tekst Zdzisława Diurczak- Brzezowicka
Mozaiki w Kaplicy Chrztu Świętego:
II Kaplica Maryjna:
III Kaplica Najświętszego Sakramentu: